以下是大学本科土木工程专业 基础工程核心公式全汇编,涵盖 地基承载力、沉降计算、桩基设计、挡土墙稳定性 等内容,依据《建筑地基基础设计规范》(GB 50007-2011)和《桩基技术规范》(JGJ 94-2008)整理,每个公式均附 参数说明工程应用场景


1. 地基承载力计算

1.1 浅基础地基承载力

太沙基(Terzaghi)极限承载力公式

q u = c N c + q N q + 0.5 γ B N γ q_u = c N_c + q N_q + 0.5 \gamma B N_\gamma

汉森(Hansen)修正公式

q u = c N c s c d c i c + q N q s q d q i q + 0.5 γ B N γ s γ d γ i γ q_u = c N_c s_c d_c i_c + q N_q s_q d_q i_q + 0.5 \gamma B N_\gamma s_\gamma d_\gamma i_\gamma

规范推荐设计承载力

f a = f a k + η b γ ( B 3 ) + η d γ m ( D 0.5 ) f_a = f_{ak} + \eta_b \gamma (B - 3) + \eta_d \gamma_m (D - 0.5)

2. 地基沉降计算

2.1 分层总和法(单向压缩)

S = ψ s i = 1 n e 1 i e 2 i 1 + e 1 i h i S = \psi_s \sum_{i=1}^n \frac{e_{1i} - e_{2i}}{1 + e_{1i}} h_i

2.2 弹性理论法

S = p B ( 1 μ 2 ) E 0 I s S = \frac{p B (1 - \mu^2)}{E_0} I_s

2.3 固结沉降(太沙基固结理论)

S c = C c H 1 + e 0 log σ z + Δ σ z σ z S_c = C_c \frac{H}{1 + e_0} \log \frac{\sigma'_z + \Delta \sigma_z}{\sigma'_z}

3. 桩基础设计

3.1 单桩竖向承载力

静载荷试验法

Q u = Q s + Q p Q_u = Q_s + Q_p

规范经验公式

R a = q p a A p + u p q s i a l i R_a = q_{pa} A_p + u_p \sum q_{sia} l_i

3.2 群桩效应

η = 群桩承载力 单桩承载力之和 \eta = \frac{\text{群桩承载力}}{\text{单桩承载力之和}}

3.3 桩基沉降计算

S = ψ p ψ e S e S = \psi_p \psi_e S_e

4. 挡土墙设计

4.1 土压力计算

朗肯(Rankine)主动土压力

P a = 1 2 γ H 2 K a 2 c H K a P_a = \frac{1}{2} \gamma H^2 K_a - 2 c H \sqrt{K_a} K a = tan 2 ( 45 ϕ 2 ) K_a = \tan^2 \left( 45^\circ - \frac{\phi}{2} \right)

库仑(Coulomb)土压力

P a = 1 2 γ H 2 K a P_a = \frac{1}{2} \gamma H^2 K_a

4.2 挡土墙稳定性验算

抗滑移

K s = 抗滑力 滑动力 = ( W + P v ) μ P h 1.3 K_s = \frac{\text{抗滑力}}{\text{滑动力}} = \frac{(W + P_v) \mu}{P_h} \geq 1.3

抗倾覆

K t = 抗倾覆力矩 倾覆力矩 = W x w + P v x v P h y h 1.6 K_t = \frac{\text{抗倾覆力矩}}{\text{倾覆力矩}} = \frac{W \cdot x_w + P_v \cdot x_v}{P_h \cdot y_h} \geq 1.6

5. 特殊地基处理

5.1 复合地基承载力

f s p k = m R a A p + β ( 1 m ) f s k f_{spk} = m \frac{R_a}{A_p} + \beta (1 - m) f_{sk}

5.2 砂石桩挤密法

e 1 = e max D r ( e max e min ) e_1 = e_{\text{max}} - D_r (e_{\text{max}} - e_{\text{min}})

公式总表(按设计内容分类)

设计内容 核心公式 规范依据
地基承载力 q u = c N c + q N q + 0.5 γ B N γ q_u = c N_c + q N_q + 0.5 \gamma B N_\gamma GB 50007 第5.2节
分层总和法沉降 S = ψ s e 1 i e 2 i 1 + e 1 i h i S = \psi_s \sum \frac{e_{1i} - e_{2i}}{1 + e_{1i}} h_i 第5.3节
单桩承载力 R a = q p a A p + u p q s i a l i R_a = q_{pa} A_p + u_p \sum q_{sia} l_i JGJ 94-2008
挡土墙抗滑移 K s = ( W + P v ) μ P h 1.3 K_s = \frac{(W + P_v) \mu}{P_h} \geq 1.3 第6.7节

参数说明汇总

符号 含义 单位/示例
ϕ \phi 土的内摩擦角 °(砂土30°~40°,黏土10°~20°)
C c C_c 压缩指数 黏土通常0.1~0.5
K a K_a 主动土压力系数 无量纲(砂土约0.3)
ψ s \psi_s 沉降计算经验系数 软土取1.1~1.5

工程应用示例

案例1:浅基础承载力计算

案例2:单桩承载力估算